Operatory logiczne AND, OR i NOT to polecenia do wyszukiwarki Google, których poczatkujący internauci przeważnie nie znają, ale przynajmniej jednego z nich bardzo często używają. Warto nauczyć się ich stosowania, ponieważ niewiele jest sposobów, które pozwalają na tak dokładne doprecyzowanie poszukiwanego tematu.
W szkole podstawowej każdy z nas poznał wyrażenia logiczne. Nawet jeśli nie w szkole, to wiedza o podstawach logiki jest powszechna i stosujemy ją w codziennym życiu. W wyszukiwarce Googla mamy do dyspozycji trzy operatory: AND (koniunkcja), OR (alternatywa) i NOT (negacja). Świadomie przywołuję angielskie oznaczenia, bo takich należy używać w wyszukiwarce i to bez względu na to, w jakim języku szukamy.
Tradycyjnie zacznijmy od przykładu:
Znajdź strony, na których występują materiały/teksty na temat Anny i Roberta Lewandowskich.
To AND to
Najczęściej stosowanym operatorem logicznym, i to często nieświadomie, jest koniunkcja, czyli AND. Jest ona wtedy prawdziwa, gdy obydwa warunki są spełnione (prawdziwe). W naszym przypadku tymi warunkami jest, by gdziekolwiek na stronie internetowej występowały wszystkie słowa: „Anna”, „Robert”, „Lewandowski”. W wyszukiwarce możemy zapisać to w następujący sposób:
Miała być koniunkcja, ale nie ma w zapytaniu operatora AND? Jeśli posiadamy więcej niż jedno słowo, Google używa go domyślnie, a więc nie trzeba go wprowadzać. Zapis z operatorem AND wyglądałby tak: Anna AND Robert AND Lewandowski i dałby dokładnie ten sam wynik.
To OR to
Zmodyfikujmy nieco nasz przykład i załóżmy, że interesują nas strony, na których występuje albo Anna albo Robert Lewandowscy. To klasyczne wyrażenie z logiczną alternatywą. W tym przypadku zapiszemy je przy użyciu operatora OR:
Niby proste, ale przeanalizujmy to zapytanie. Po pierwsze występują w nim dwa operatory: OR pomiędzy Anna i Robert oraz niewidoczny, ale domyślny, AND pomiędzy Robert a Lewandowski. Po drugie zapewne spodziewacie się, że w wynikach wyszukiwania będą albo strony, na których widnieje Anna albo strony, na których występuje Robert. Tak może być, ale najprawdopodobniej będziemy mieli wiele stron, na których pojawiają się oboje. Jak to możliwe, skoro zastosowaliśmy logiczną alternatywę? Fakt, że występuje słowo Anna nie oznacza, że nie może być spełniony też drugi warunek, czyli występowanie słowa Robert.
To – to
Często, a nawet bardzo często, potrzebujemy wykluczyć jakiś wyraz z wyszukiwania. Takim klasycznym przykładem, często używanym podczas szkoleń na całym świecie, jest wyszukiwanie słowa „Mustang”. Wpisując je w wyszukiwarkę otrzymamy w wynikach strony o koniach, autach, a nawet jeansach. Dlatego, aby dotrzeć do wyników ograniczonych np. tylko do koni, należy dwa inne przypadki wykluczyć, właśnie przy pomocy operatora negacji (znak minus). Wystarczy w wyszukiwarce wprowadzić: Mustang – ford -jeans. Zwróćcie uwagę, że operator negacji, czyli znak minus, znajduje się tuż przed wykluczanym słowem. Oznacza to, że pomiędzy znakiem minus i słowem NIE MA ODSTĘPU. Wracając jednak do poszukiwań związanych z rodziną Lewandowskich, spróbujmy wyszukać strony, na których występuje Anna i nie widnieje Robert:
Łączenie operatorów
Operator negacji często też wykorzystuje się z innymi operatorami. Rozpatrzmy przypadek poszukiwania zagranicznych stron, na których występuje Robert Lewandowski. W części 1 poznaliśmy operator site, którego argumentem jest url (adres) lub nawet fragment adresu strony. By wyświetlić strony z pominięciem stron polskich, a więc kończących się „pl”, wystarczy użyć operatora negacji z operatorem site:
Nie jest to jednak najlepszy sposób, bo nie wyklucza polskich stron, których adres kończy się na com czy org, ale przynajmniej część stron zostanie przefiltrowana.
Lewandowski, Ronaldo i Messi
Znając podstawy działania operatorów logicznych możemy przejść do bardziej zaawansowanych rzeczy, a więc do wyszukiwania z wykorzystaniem dłuższych i bardziej skomplikowanych wyrażeń. Powiedzmy, że szukamy w sieci informacji opublikowanych we francuskim internecie na temat porównania Lewandowskiego z Ronaldo i Messim. Oznacza to, że chcielibyśmy, aby na poszukiwanych stronach występował co najmniej jeden zestaw: Lewandowski-Ronaldo albo Lewandowski-Messi. Najprościej w Google moglibyśmy zapisać to tak:
Jednak takie zapytanie nie do końca oddaje to, czego szukamy, bo powiedzieliśmy wyszukiwarce: znajdź strony w domenie fr (site:fr), na których występują Lewandowski, Ronaldo i Messi, podczas gdy my chcemy, by występowali w parach: Lewandowski-Ronaldo albo Lewandowski-Messi. Gdy widzimy słowo „albo”, to natychmiast powinniśmy skojarzyć, że należy użyć logicznej alternatywy (OR). Można to zrobić dodając operator OR pomiędzy nazwiska piłkarzy, ale wtedy wynik będzie jeszcze uboższy, bo ujrzymy strony, na których pojawia się np. tylko jeden z trzech piłkarzy. W takich sytuacjach pomocne są nawiasy, które podobnie jak w matematyce, dzielą wyrażenie na części. Zapytamy więc Googla:
Taki zapis to instrukcja dla wyszukiwarki: znajdź strony, na których widnieje Lewandowski i Ronaldo albo strony, na których występuje „Lewandowski i Messi”. Oczywiście operatory można ze sobą łączyć. Jeśli chcielibyśmy znaleźć strony jak powyżej, ale z nazwiskami piłkarzy w TYTULE, to stosujemy operator intitle (patrz część 3).
W następnym odcinku naszego cyklu zajmiemy się m.in. problemem wyszukiwania różnych plików, co jest prostą, ale często stosowaną metodą hackerów na pobieranie niewłaściwie zabezpieczonych danych.
Stanisław M. Stanuch